మరికొన్ని సుమతీ శతక పద్యాలు ...
మరికొన్ని సుమతీ శతక పద్యాలు ....
ఉత్తమ గుణములు నీచున
కెత్తెఱఁగున గలుగనేర్చు నెయ్యెడలం దా
నెత్తిచ్చి కఱగిపోసిన
నిత్తడి బంగార మగునె యిలలో సుమతీ !
వివరణ : ఇత్తడిని తీసుకొని ఎన్నిసార్లు కరగించి పోసినను బంగారము ఎట్లుకానేరదో
అదేవిధముగా లోకములో నీచునకు ఎక్కడను ఏ విధముగను మంచి గుణములు కలుగనేరవు .
---------------------------------------------------------
అడిగిన జీతం బియ్యని
మిడిమేలపు దొరను గొల్చి మిడుకుట కంటెన్
వడిగల యెద్దులఁ గట్టుక
మడి దున్నుక బ్రతక వచ్చు మహిలో సుమతీ!
వివరణ : అడిగినప్పుడు జీతమియ్యని గర్వియైన ప్రభువును సేవించి జీవించుటకంటే, వేగముగా పోగల యెద్దులను నాగలికి కట్టుకొని పొలమును దున్నుకొని వ్యవసాయముచే జీవించుట మంచిది.
--------------------------------------------------------
కనకపు సింహాసమున
శునకముఁ గూర్చుండఁ బెట్టి శుభలగ్నమునం
దొనరఁగఁ బట్టము గట్టిన
వెనుకటి గుణమేల మాను వినరా సుమతీ!
---------------------------------------------------
స్త్రీల యెడల వాదులాడక
బాలురతో చెలిమి చేసి భాషింపకుమీ
మేలైన గుణము విడువకు
ఏలిన పతి నింద సేయకెన్నడు సుమతీ!
వివరణ : స్త్రీలతో ఎన్నడూ గొడవ పడద్దు, చిన్న పిల్లలతో స్నేహం చేసి మట్లాడవద్దు,
మంచి గుణాలను వదల వద్దు,యజమానిని దూషించవద్దు....
---------------------------------------------------
అడియాస కొలువుఁ గొలవకు
గుడిమణియము సేయఁబోకు , కుజనులతోడన్
విడువక కూరిమి సేయకు
మడవినిఁ దోడరయ కొంటి నరుగకు సుమతీ !
వివరణ : వృధా ప్రయాసయగు సేవను చేయకుము. గుడి ధర్మకర్తృత్వమును చేయకుము.
చెడ్డవారితో స్నేహము చేయకుము. అడవిలో సహాయములేకుండా ఒంటరిగా పోకుము.
---------------------------------------------------
అధరము గదలియుఁ గదలక
మధురములగు భాషలుడిగి మౌనవ్రతుఁడౌ
నధికార రోగపూరిత
బధిరాంధక శవముఁ జూడఁ బాపము సుమతీ !
వివరణ : పెదవి కదలీ కదలకుండా తీయనైన మాటలు మాని, మాటలాడనను నియమము పూని, అధికారవ్యాధిచే నిండిన చెవిటి గ్రుడ్డి పీనుగువంటి అధికారిని జూచుట పాపము.
---------------------------------------------------
అప్పిచ్చువాఁడు, వైద్యుఁడు
నెప్పుడు నెడతెగక పాఱె డేఱును ద్విజుఁడున్
జొప్పడిన యూర నుండుము
చొప్పడకున్నట్టి యూరుఁ జొరకుము సుమతీ!
వివరణ : ఋణము ఇచ్చువాడును, వైద్యుడును, ఎల్లప్పుడు ప్రవహించు నదియును, బ్రాహ్మణుడును గల గ్రామమందు నివసించుము. వారు లేనట్టి గ్రామమునందు ప్రవేశింపకుము.
---------------------------------------------------
అప్పుగొని చేయు విభవము
ముప్పునఁ బ్రాయంపుటాలు మూర్ఖుని తపమున్
దప్పరయని నృపరాజ్యము
దెప్పరమై మీఁదఁ గీడు దెచ్చుర సుమతీ !
వివరణ : ఋణము దెచ్చుకొని అనుభవించు సౌఖ్యము, ముసలితనమందు పడుచుభార్య,
తప్పిదములను కనిపెట్టని రాజు రాజ్యము సహింపరానిదై చివరకు హాని తెచ్చిపెట్టును.
----------------------------------------------------
ఉత్తమ గుణములు నీచున
కెత్తెఱఁగున గలుగనేర్చు నెయ్యెడలం దా
నెత్తిచ్చి కఱగిపోసిన
నిత్తడి బంగార మగునె యిలలో సుమతీ !
వివరణ : ఇత్తడిని తీసుకొని ఎన్నిసార్లు కరగించి పోసినను బంగారము ఎట్లుకానేరదో
అదేవిధముగా లోకములో నీచునకు ఎక్కడను ఏ విధముగను మంచి గుణములు కలుగనేరవు .
---------------------------------------------------------
అడిగిన జీతం బియ్యని
మిడిమేలపు దొరను గొల్చి మిడుకుట కంటెన్
వడిగల యెద్దులఁ గట్టుక
మడి దున్నుక బ్రతక వచ్చు మహిలో సుమతీ!
వివరణ : అడిగినప్పుడు జీతమియ్యని గర్వియైన ప్రభువును సేవించి జీవించుటకంటే, వేగముగా పోగల యెద్దులను నాగలికి కట్టుకొని పొలమును దున్నుకొని వ్యవసాయముచే జీవించుట మంచిది.
--------------------------------------------------------
కనకపు సింహాసమున
శునకముఁ గూర్చుండఁ బెట్టి శుభలగ్నమునం
దొనరఁగఁ బట్టము గట్టిన
వెనుకటి గుణమేల మాను వినరా సుమతీ!
---------------------------------------------------
స్త్రీల యెడల వాదులాడక
బాలురతో చెలిమి చేసి భాషింపకుమీ
మేలైన గుణము విడువకు
ఏలిన పతి నింద సేయకెన్నడు సుమతీ!
వివరణ : స్త్రీలతో ఎన్నడూ గొడవ పడద్దు, చిన్న పిల్లలతో స్నేహం చేసి మట్లాడవద్దు,
మంచి గుణాలను వదల వద్దు,యజమానిని దూషించవద్దు....
---------------------------------------------------
అడియాస కొలువుఁ గొలవకు
గుడిమణియము సేయఁబోకు , కుజనులతోడన్
విడువక కూరిమి సేయకు
మడవినిఁ దోడరయ కొంటి నరుగకు సుమతీ !
వివరణ : వృధా ప్రయాసయగు సేవను చేయకుము. గుడి ధర్మకర్తృత్వమును చేయకుము.
చెడ్డవారితో స్నేహము చేయకుము. అడవిలో సహాయములేకుండా ఒంటరిగా పోకుము.
---------------------------------------------------
అధరము గదలియుఁ గదలక
మధురములగు భాషలుడిగి మౌనవ్రతుఁడౌ
నధికార రోగపూరిత
బధిరాంధక శవముఁ జూడఁ బాపము సుమతీ !
వివరణ : పెదవి కదలీ కదలకుండా తీయనైన మాటలు మాని, మాటలాడనను నియమము పూని, అధికారవ్యాధిచే నిండిన చెవిటి గ్రుడ్డి పీనుగువంటి అధికారిని జూచుట పాపము.
---------------------------------------------------
అప్పిచ్చువాఁడు, వైద్యుఁడు
నెప్పుడు నెడతెగక పాఱె డేఱును ద్విజుఁడున్
జొప్పడిన యూర నుండుము
చొప్పడకున్నట్టి యూరుఁ జొరకుము సుమతీ!
వివరణ : ఋణము ఇచ్చువాడును, వైద్యుడును, ఎల్లప్పుడు ప్రవహించు నదియును, బ్రాహ్మణుడును గల గ్రామమందు నివసించుము. వారు లేనట్టి గ్రామమునందు ప్రవేశింపకుము.
---------------------------------------------------
అప్పుగొని చేయు విభవము
ముప్పునఁ బ్రాయంపుటాలు మూర్ఖుని తపమున్
దప్పరయని నృపరాజ్యము
దెప్పరమై మీఁదఁ గీడు దెచ్చుర సుమతీ !
వివరణ : ఋణము దెచ్చుకొని అనుభవించు సౌఖ్యము, ముసలితనమందు పడుచుభార్య,
తప్పిదములను కనిపెట్టని రాజు రాజ్యము సహింపరానిదై చివరకు హాని తెచ్చిపెట్టును.
----------------------------------------------------
Comments
https://goo.gl/Yqzsxr
https://goo.gl/Ag4XhH
plz watch our channel